मुंबई- शोलेच्या ‘सूरमा भोपाली’ बॉलिवूडचे कॉमेडियन जगदीप जाफरे यांचे बुधवारी रात्री निधन झाले. आपल्या विनोदी चित्रपटासह लाखो चित्रपट रसिकांचे आवडते जगदीपने शोले चित्रपटातील शुर्मा भोपालीच्या भूमिकेत आपली अमिट छाप पाडली.सय्यद इश्तियाक अहमद जाफरी असे त्याचे खरे नाव होते. २ March मार्च रोजी मध्य प्रदेशातील दतिया येथे जन्मलेल्या जगदीपला त्यांच्या अभिनयासाठी आयफा लाइफटाइम अचिव्हमेंट अवॉर्डही मिळाला. जगदीपने 400 हून अधिक चित्रपटांमध्ये काम केले होते पण शोले चित्रपटातील ‘सूरमा भोपाली’ या भूमिकेमुळे त्यांना खूप प्रसिद्धी मिळाली. जगदीपने 1951 मध्ये चित्रपटाची यात्रा सुरू केली.प्रदीर्घ संघर्षानंतर जगदीप बॉलिवूडचा ‘सूरमा’ झाला आपल्या जबरदस्त कॉमिक अभिनयाने प्रेक्षकांच्या मनाला गुदगुल्या करणारे हास्यांचा राजा जगदीपने पाच दशकांहून अधिक काळ बॉलिवूडवर राज्य केले पण आपली ओळख प्रस्थापित करण्यासाठी त्यांना खूप संघर्ष करावा लागला.२ March मार्च मध्य प्रदेशातील दतिया येथे जन्मलेल्या जगदीपचे मूळ नाव सय्यद इश्तियाक अहमद जाफरी होते. त्याचे वडील वकील होते. जगदीप आठ वर्षांचा असताना वडिलांचा मृत्यू झाला. जेव्हा देशाचे विभाजन झाले तेव्हा हे कुटुंब विखुरले.अशा परिस्थितीत जगदीप आपल्या आईसह बॉम्बे (सध्याचा मुंबई) येथे गेला. जगदीपला अभ्यासाचे वाटत नव्हते, वरून पैसे नसल्यामुळे त्यांचे मन अभ्यासामुळे अस्वस्थ झाले. अभ्यासाचे सोडून, तो कामाचा शोध घेऊ लागला आणि रस्त्यावर कोंबड्यांची विक्री करु लागला.जगदीपने आपल्या सिने कारकिर्दीची सुरूवात चित्रपट निर्माते बी.व्ही. आर. 1951 मध्ये बालकलाकार म्हणून रिलीज झालेला चोप्राचा अफसाना हा चित्रपट. जगदीपने या चित्रपटात फक्त त्या कादंबरी विकून एका दिवसात दुप्पट मिळकत केली म्हणून काम केले.त्यानंतर जगदीपने लैला मजनू, मुन्ना आणि आरपर या चित्रपटात बालकलाकार म्हणून काम केले. विमल रॉय यांच्या ‘दो बिघा ज़मीन’ या चित्रपटाद्वारे जगदीपने चित्रपटसृष्टीत आपला ठसा उमटविला. ‘हम पाची एक दल के’ या चित्रपटातील जगदीपच्या कार्याचे लोकां कडून खूप कौतुक झाले आणि भारताचे पहिले पंतप्रधान पंडित जवाहरलाल नेहरू यांनीही जगदीपचे कौतुक केले.जगदीपने त्याच्या सिने कारकीर्दीत सुमारे 400 चित्रपटांमध्ये अनेक कॉमिक भूमिका केल्या आहेत. भारतीय सिनेमाचा दिग्गज शाहकर रमेश सिप्पी दिग्दर्शित ‘शोले’ चित्रपटात जगदीपने ‘सूरमा भोपाली’ ची भूमिका साकारली होती, ही त्यांची ओळख बनली. ‘आमचे नाव सूरमा भोपाली ऐसी है ना ही’ या चित्रपटातील जगदीपचा बोललेला संवाद खूप प्रसिद्ध झाला. आजही जगदीप सूरमा चाहत्यांमध्ये सूरमा भोपाली म्हणून लोकप्रिय आहे. या पात्राची कहाणीही खूप रंजक आहे.’सूरमा भोपाली’ हे पात्र भोपाळचे वन अधिकारी नाहर सिंगवर आधारित होते. त्याला बढाई मारण्याची सवय होती. यामुळे लोक त्याला ‘सूरमा’ म्हणायचे. नाहरसिंग हे सुप्रसिद्ध लेखक जोडी सलीम-जावेद यांना भेटायचे. ‘शोले’ हा चित्रपट लिहायला सुरुवात केली तेव्हा त्यांनी विनोदी चित्रपटासाठी नाहरसिंग ‘सूरमा भोपाली’ सदृश एक पात्र तयार केले.आता हा चित्रपट प्रदर्शित झाला आणि ‘सूरमा भोपाली’ प्रसिद्ध झाला पण नाहरसिंगने त्याची खिल्ली उडवायला सुरुवात केली. नाहरसिंग सलीम-जावेदवर नाराज होता. एकाने चित्रपटामध्ये त्याची चेष्टा केली आणि वनाधिकारी वरून लॉगर बनले. अशा परिस्थितीत नाहरसिंग थेट मुंबई गाठला आणि जगदीप समोर उभा राहिला.या कथेविषयी जगदीपने एका मुलाखतीत सांगितले होते की, “शोले या चित्रपटाच्या प्रदर्शनाच्या एका वर्षानंतर मी एका स्टुडिओमध्ये शूटिंग करत होतो. मग माझी नजर एका माणसाकडे पडली, तो मला पाहत होता. दिग्दर्शक शक्ती सामंतावर काही दिवसांपूर्वी हल्ला झाला होता. अशा परिस्थितीत मी खूप घाबरलो. जेव्हा त्याने मला थांबवले तेव्हा मी शांतपणे तिथून निघून जात होतो आणि सांगितले की तुम्ही खान कुठे जात आहात. माझ्याकडे पाहा, मला खेळला आणि मला ओळखू नका. दोन वर्षांचे मूल मला वुडकटर म्हणवून माझी चेष्टा देखील करत आहे. नाणारसिंगला कसे समजावायचे हे जगदीपला समजले नाही पण नंतर जॉनी वॉकरने त्याला मदत केली आणि नाहरसिंग यांना पटवून नंतर भोपाळला परत पाठविले.जगदीपने सूरमा भोपाली नावाच्या चित्रपटाचे दिग्दर्शन केले. या सिनेमात त्याने मुख्य भूमिकाही केली होती. जगदीपने तीन लग्ने केली. जगदीपचे दोन पुत्र अभिनेते जावेद आणि नावेद जाफरी यांनी ‘बूगी-बूगी’ हा लोकप्रिय कार्यक्रम होस्ट केला आहे
